Dr. Hans Anten

In het academisch jaar 2007/2008 verzorgde Hans Anten onderwijs in de bacheloropleiding Nederlandse taal en cultuur en in het masterprogramma Nederlandse literatuur.

Inleiding Literatuurwetenschap

In het eerste blok geeft Anten de cursus Inleiding Literatuurwetenschap. Vanuit een grensoverschrijdend perspectief wordt literatuur internationaal, interdisciplinair en intermediaal belicht. De cursus presenteert een inleiding in een groot aantal centrale opvattingen en concepten uit de literatuurwetenschap. Aan de hand daarvan zal men analytische, historische en interpretatieve vaardigheden ontwikkelen. Deze vaardigheden zullen in het bijzonder aan bod komen bij een interpretatieve verkenning van twee teksten: het middelnederlandse leesdrama Elckerlijc en de roman Life of Pi uit 2001 van de Canadese auteur Yann Martel, een roman die bekroond werd met de Man Booker Prize.

Mastercursus Erfgoed 1

In de Mastercursus Erfgoed 1 geeft Anten in het eerste blok samen met Wilbert Smulders een college over het realisme, het naturalisme en het decadentisme in de Nederlandse literatuur van het fin de siècle. Aan de hand van secundaire literatuur over deze concepten, novellen van Nicolaas Beets en Marcellus Emants - 'Fanny' uit 1879 van Emants als proeve van een van de eerste Nederlandse naturalistische verhalen - en van Lodewijk van Deyssels beschouwing uit 1892 over het socialisme, krijgen de literaire stromingen die centraal staan een veelzijdige, kritische belichting.

Actuele Romans

In de casuscursus Actuele Romans wordt in het eerste blok een aantal recent verschenen Nederlandstalige romans belicht. In het college dat Anten verzorgt, staat het boek centraal dat volgens Annelies Verbeke 'elke schrijver had willen schrijven': de in 2006 verschenen roman Tirza van Arnon Grunberg. In deze nagenoeg unaniem geprezen roman schetst Grunberg de ontluisterende deconfiture van een ontsporende burgerman. In deze verontrustende roman houdt de schrijver ons meer dan ooit een spiegel voor, aldus het juryrapport van de Libris Literatuurprijs 2007: 'Ecce Homo, zie de mens - lijkt hij te zeggen. In het bijzonder de zelfgenoegzame westerse mens die sinds 11 september 2001 veel van z'n zekerheden heeft zien verdampen en in al z'n angstvalligheid en vertwijfeling het kwaad van buiten vreest, zonder te zien hoezeer het ook in onszelf schuilt'. Inmiddels is Tirza genomineerd voor de Ako-Literatuurprijs en heeft de roman de Librisprijs gewonnen, nadat Grunberg voor deze roman al de Vlaamse tegenhanger van die prijs, de Gouden Uil, had gekregen.

Communiceren in het academisch domein

In blok 2 geeft Anten de cursus Communiceren in het academisch domein aan studenten Communicatie- en Informatiewetenschappen. Aan de hand van een groot aantal uiteenlopende teksten zal inzicht gegeven worden in de principes van soorten toetsend, beschrijvend en essayistisch onderzoek. Tevens staan theorie en praktijk centraal van popularisering van wetenschappelijke onderzoeksrapportages in websites.

Modernisme

In blok drie geeft Anten een zogenaamde casuscursus over het Modernisme. Dit historiografische concept kent een veelduidigheid die het rechtvaardigt in plaats van over hèt Modernisme over 'modernismen' te spreken, ook wanneer men het begrip tot zijn artistieke of literaire dimensies beperkt. De definities van 'modernisme' variëren van uiterst heterogeen tot relatief homogeen, gelet op de schrijvers, stromingen, bewegingen en periodes die met het begrip in verband gebracht kunnen worden. In deze cursus zal onder meer aan de hand van een groot aantal internationale en Nederlandstalige studies aandacht worden geschonken aan de uiteenlopende begripsbepaling van het literaire modernisme. Tevens zal de praktijk van dat modernisme, zoals die gestalte kreeg in kritieken, essays, poëzie en proza ruimschoots aan bod komen. Naast of na deze ruime, algemene introductie zal nader worden ingegaan op het modernisme zoals dat zijn beslag kreeg in enige fictionele en niet-fictionele teksten. Gekozen kan worden uit het oeuvre van een groot aantal auteurs, onder anderen Constant van Wessem, Paul van Ostaijen, Menno ter Braak, F. Bordewijk, Martinus Nijhoff, Theo van Doesburg, M. Revis, E. du Perron, Carry van Bruggen, Simon Vestdijk.

Canonisering van de Nederlandse literatuur

In het derde blok staat de casuscursus Canonisering van de Nederlandse literatuur op het programma. Deze cursus is een gezamenlijk project van de afdelingen middelnederlandse, vroegmoderne en moderne letterkunde en wordt gegeven door dr. Dieuwke van der Poel, dr. Arie Gelderblom en dr. Hans Anten. Anten verzorgt de colleges die betrekking hebben op de negentiende en twintigste eeuw. Aan de hand van een groot aantal voorbeelden wordt ingegaan op processen van canonvorming in een diachroon perspectief en de rol die daarbij gespeeld wordt door onder meer de literaire kritiek, uitgeverijen, bloemlezers, wetenschappers, docenten, bibliotheken, reeksen van tekstuitgaven. Aandacht wordt besteed aan vragen als: welke teksten worden op welk moment gewaardeerd en waarom? Welke schrijvers worden juist buiten het debat gehouden en met welke reden? Wat betekenen veranderende inzichten over aard en functie van literatuur en literatuurgeschiedschrijving voor ons beeld van het literaire verleden? Welke factoren spelen een rol bij uitsluiting, verwijdering en opname in een of de literaire canon?

Erfgoed 2

Eveneens in blok drie wordt de mastercursus Erfgoed 2 gegeven. In het college dat Hans Anten en Sven Vitse verzorgen, staat het concept 'ideologiekritiek' centraal. Aan de hand van drie verschillend georiënteerde studies wordt Mystiek lichaam van Frans Kellendonk ideologisch geïnterpreteerd. De roman behoort tot de hoogtepunten van ons recente literaire erfgoed. Hij veroorzaakte bij verschijnen in 1986 zoveel commotie dat gesproken kon worden van 'de kwestie Kellendonk'. Ideologische controverses maakten de kern uit van deze affaire. Zowel de klassieke marxistische als de postklassieke narratologische benadering van ideologie krijgen reliëf in de interpretatieve analyse van Mystiek lichaam.

Inleiding tot de geschiedenis van de Moderne Nederlandse letterkunde

In blok vier geeft Anten de cursus Inleiding tot de geschiedenis van de Moderne Nederlandse letterkunde in de deeltijd- en voltijdopleiding. Kern van deze cursus is een chronologische gang door de moderne literatuur, een parcours dat vier keer wordt afgelegd. Aan de hand van een groot aantal teksten en tekstfragmenten - poëzie, proza en essays - krijgt de Nederlandse en Vlaamse letterkunde van de negentiende en twintigste eeuw een thematische toelichting. Huiselijkheid, Liefde, Engagement en Autonomie zijn de vier thema's aan de hand waarvan de veelzijdige en uiteenlopende representaties in hun literair-historische context worden besproken.