Dr. Hans Anten

In het academisch jaar 2011/2012 verzorgde Hans Anten onderwijs in de bacheloropleiding Nederlandse taal en cultuur en in het masterprogramma Nederlandse literatuur.

Actuele literatuur

Deze cursus (blok 2) is dit jaar geheel gewijd aan proza. Beoogd wordt de deelnemers inzicht te geven in opbouw, structuur, visie en gedachtegoed van zes recent verschenen Nederlandstalige romans. De roman die in het college van Anten belicht wordt, is De maagd Marino, de vijfde roman van de Vlaamse schrijver Yves Petry. Ofschoon afkeurende reacties niet ontbreken - 'dit boek illustreert de excessieve aandacht voor het perverse, obscene en walgelijke in de huidige cultuur' (Reformatorisch dagblad, 11 juni 2011) - zal het niet moeilijk zijn in te stemmen met woorden uit het juryrapport van de door Petry gewonnen prestigieuze Libris Literatuurprijs 2011, de prijs voor de beste Nederlandstalige roman van het afgelopen jaar: deze roman over twee mannen die aan de zelfkant van de maatschappij terecht zijn gekomen, met zijn prachtige beelden, raadselachtig vertelperspectief en mysterieuze passages is een trefzeker en intrigerend meesterwerk. 

Inleiding literatuurwetenschap

In het eerste blok geeft Anten deze cursus, waarin de student kennismaakt met literatuurwetenschap vanuit een grensoverschrijdend perspectief dat de internationale, interdisciplinaire en intermediale dimensies van literatuur belicht. Het handboek is Het leven van teksten. Een inleiding tot de literatuurwetenschap.Tijdens de cursus zullen analytische, historische en interpretatieve vaardigheden aan de hand van een aantal centrale concepten uit de literatuurwetenschap aangeleerd worden. Tevens wordt een overzicht gegeven van de belangrijkste richtingen, scholen en ontwikkelingen binnen het vakgebied. Voor de toepassing van opvattingen en concepten staat dit jaar The Raw Shark Texts centraal, de opzienbarende young man novel waarmee de Engelse mediakunstenaar Steven Hall in 2007 debuteerde.

Literaire teksten: analyse en interpretatie

In blok 1 wordt deze cursus voor tweedejaars neerlandici gegeven door de drie afdelingen letterkunde. Ze beoogt te leren hoe men een literaire tekst systematisch analyseert en verantwoord interpreteert. Reflectie op de esthetische ervaring bij het lezen van literatuur is een nevendoel. In het gedeelte dat verzorgd wordt door de afdeling Moderne letterkunde staat het epische gedicht Tempel en kruis uit 1939 van H. Marsman centraal. De 51 gedichten van deze bundel worden gedurende drie weken in drie werkcolleges per week afzonderlijk en in relatie tot elkaar geanalyseerd op taalkundig, poëtische en narratief niveau. Een te schrijven nota met daarin opgenomen onder meer een overall-interpretatie van een toegewezen fragment in relatie tot het hele gedicht, waarbij de literair- en cultuurhistorische context betrokken dient te worden, vormt de afsluiting van deze cursus.

Nieuwe Zakelijkheid

In het derde blok staat in een casuscursus (niveau 3) de Nieuwe Zakelijkheid centraal, en wel in het bijzonder de zogeheten literaire stroming, die in Nederland aan het eind van de jaren twintig van de vorige eeuw doorbrak en een korte hausse kende.  Tijdens de colleges wordt ondermeer ingegaan op de schilderkunstige en architectonische equivalenten van de nieuwe zakelijkheid, op de nationale en internationale literair-historische context die de omstandigheden belicht waardoor de stroming kon doorbreken, op de nogal uiteenlopende ideologische en literaire definiëring van de stroming in de contemporaine poëticale en kritische geschriften, op de aard van de (literaire) teksten die nieuw zakelijk werden en worden genoemd en op de verschillende latere wetenschappelijke reflecties op het veelduidige fenomeen van de nieuwe zakelijkheid. Een van de romans die in deze cursus centraal staan is 10 P.K. Het leven der auto's van de Russische schrijver Ilja Ehrenburg. Het is deze roman uit 1929 die bij uitstek als ijkpunt fungeerde in het debat dat in de jaren dertig over de literaire Nieuwe Zakelijkheid werd gevoerd. Een nadere beschrijving van inhoud, cursusdoelen, werkvormen en toetsen treft men in de Bachelor-studiegids.

Letterkunde Nederlands III. Moderne tijd

In blok vier geeft Anten de cursus Letterkunde Nederlands III. Moderne tijd in de voltijdopleiding. Kern van deze cursus is een chronologische gang door de moderne literatuur, een parcours dat vier keer wordt afgelegd. Aan de hand van een groot aantal teksten en tekstfragmenten - poëzie, proza en essays - krijgt de Nederlandse en Vlaamse letterkunde van de negentiende en twintigste eeuw een thematische toelichting. Huiselijkheid, Liefde, Engagement en Autonomie zijn de vier thema's aan de hand waarvan de veelzijdige en uiteenlopende representaties in hun literair-historische context worden besproken.

Schrijven en presenteren

Schrijven en presenteren. In blok 2 geeft Anten deze cursus aan studenten Taal- en Cultuurstudies. Gedurende een intensief parcours met twee werkcolleges per week leert men op een begrijpelijke en toegankelijke wijze onderzoeksresultaten te presenteren aan verschillende doelgroepen. Het optimaliseren van schrijfvaardigheden en presentatievaardigheden is een kerndoel van de cursus. Tevens maakt men kennis met de zes wetenschappelijke disciplines die onder Taal- en Cultuurstudies vallen en met de onderzoek- en rapportagemethodes die in deze vakgebieden worden gehanteerd. De wetenschappelijke artikelen waarover men een mondelinge presentatie houdt en een leesverslag schrijft, bestrijken 1. onderzoek naar media, cultuur en maatschappij, 2. communicatiekundig onderzoek, 3. letterkundig onderzoek, 4. taalkundig onderzoek, 5. historisch onderzoek en 6. kunsthistorisch onderzoek. De cursus wordt afgerond met het uitvoeren van een kleinschalig onderzoek waarover men een mondelinge presentatie houdt, een verslag schrijft en een populair-wetenschappelijke versie presenteert.