Dr. Hans Anten

In het academisch jaar 2010/2011 verzorgde Hans Anten onderwijs in de bacheloropleiding Nederlandse taal en cultuur en in het masterprogramma Nederlandse literatuur.

Actuele literatuur

Deze casuscursus (blok 1) is dit jaar geheel gewijd aan poëzie. Beoogd wordt de deelnemers inzicht te geven in stijl, compositie, visie en gedachtegoed van zes recent verschenen Nederlandstalige gedichtenbundels. De bundel die in het college van Anten belicht wordt, is Nieuws van nergens (2010) van Anna Enquist. De colleges worden gegeven aan twee groepen in de voltijd en een groep in de deeltijd.

Erfgoed I

Deze mastercursus, gegeven in het eerste blok, heeft een tweeledig doel: het uitbreiden van de belezenheid in de moderne Nederlandse literatuur en de kennismaking, aan de hand van toonaangevende studies, met de belangrijkste benaderingswijzen bij het bestuderen van de Nederlandse literatuur uit de periode 1800-1900. Het college dat Anten met Wilbert Smulders geeft in blok 1 staat in het teken van literatuurgeschiedenis, realisme, naturalisme en decadentie. Het zijn onder meer de roman Noodlot van Louis Couperus en het opstel 'Socialisme' van Lodewijk van Deyssel die bestudeerd worden in relatie tot het boek van de Roemeens-Amerikaanse literatuurwetenschapper Matei Calinescu uit 1987, Five Faces of Modernity. Modernism, Avant-garde, Decadence, Kitsch, Postmodernism.                                             

Literaire teksten: analyse en interpretatie

In blok 1 wordt deze cursus voor tweedejaars neerlandici gegeven door de drie afdelingen letterkunde. Ze beoogt te leren hoe men een literaire tekst systematisch analyseert en verantwoord interpreteert. Reflectie op de esthetische ervaring bij het lezen van literatuur is een nevendoel. In het gedeelte dat verzorgd wordt door de afdeling Moderne letterkunde staat het epische gedicht Tempel en kruis uit 1939 van H. Marsman centraal. De 51 gedichten van deze bundel worden gedurende drie weken in drie werkcolleges per week afzonderlijk en in relatie tot elkaar geanalyseerd op taalkundig, poëtische en narratief niveau. Een te schrijven nota met daarin opgenomen onder meer een overall-interpretatie van een toegewezen fragment in relatie tot het hele gedicht, waarbij de literair- en cultuurhistorische context betrokken dient te worden, vormt de afsluiting van deze cursus.

Schrijven en presenteren

In blok 2 geeft Anten deze cursus aan studenten Taal- en Cultuurstudies. Gedurende een intensief parcours met twee werkcolleges per week leert men op een begrijpelijke en toegankelijke wijze onderzoeksresultaten te presenteren aan verschillende doelgroepen. Het optimaliseren van schrijfvaardigheden en presentatievaardigheden is een kerndoel van de cursus. Tevens maakt men kennis met de zes wetenschappelijke disciplines die onder Taal- en Cultuurstudies vallen en met de onderzoek- en rapportagemethodes die in deze vakgebieden worden gehanteerd. De wetenschappelijke artikelen waarover men een mondelinge presentatie houdt en een leesverslag schrijft, bestrijken 1. onderzoek naar media, cultuur en maatschappij, 2. communicatiekundig onderzoek, 3. letterkundig onderzoek, 4. taalkundig onderzoek, 5. historisch onderzoek en 6. kunsthistorisch onderzoek. De cursus wordt afgerond met het uitvoeren van een kleinschalig onderzoek waarover men een mondelinge presentatie houdt, een verslag schrijft en een populair-wetenschappelijke versie presenteert.

Modernisme

Dat is het onderwerp van de casuscursus die Anten in blok drie geeft. Met dat concept wordt een veelheid aan verschijnselen aangeduid die met betrekking tot de literatuur te relateren zijn aan uiteenlopende scholen, stromingen, bewegingen, periodes en visies. Aan de hand van een omvangrijk corpus Nederlandstalige en buitenlandse secundaire literatuur zal in deze cursus onder meer worden ingegaan op de wijze waarop in de Nederlandse literatuurgeschiedschrijving het modernisme gepresenteerd wordt. Ook zal worden belicht hoe verschillende deelnemers in het literaire veld van het interbellum in hun kritisch werk betekenis gaven aan de begrippen modern, moderniteit en modernisme. Vanzelfsprekend komt de primaire literatuur ook aan bod. Verschillende voorbeelden van modernistische literatuur en modernistische leesstrategieën zullen tekstueel en contextueel worden geanalyseerd en geïnterpreteerd. Teksten van onder anderen Carry van Bruggen, Menno ter Braak, Martinus Nijhoff, F. Bordewijk, Constant van Wessem , Paul van Ostaijen, E. du Perron en Theo van Doesburg behoren tot het corpus dat op het programma kan staan. Zie het definitieve programma.

Letterkunde Nederlands III. Moderne tijd

In blok vier geeft Anten de cursus Letterkunde Nederlands III. Moderne tijd in de voltijdopleiding. Kern van deze cursus is een chronologische gang door de moderne literatuur, een parcours dat vier keer wordt afgelegd. Aan de hand van een groot aantal teksten en tekstfragmenten - poëzie, proza en essays - krijgt de Nederlandse en Vlaamse letterkunde van de negentiende en twintigste eeuw een thematische toelichting. Huiselijkheid, Liefde, Engagement en Autonomie zijn de vier thema's aan de hand waarvan de veelzijdige en uiteenlopende representaties in hun literair-historische context worden besproken.

Boek en Film

In het vierde blok geeft Hans Anten in het kader van de cursus Boek en film een lezing over Karakter, de beroemde roman van F. Bordewijk uit 1938 en de met een Oscar bekroonde film van Mike van Diem uit 1997. In deze lezing zullen enige kwesties belicht worden die met name betrekking hebben op de interpretatie van het slot van de roman. Daarnaast wordt ingegaan op de relatie tussen de roman en de film, en dan vooral op de autonoom te noemen wijze waarop Van Diem de roman en de novelle 'Dreverhaven en Katadreuffe' (1928) als bron voor zijn film heeft gebruikt.